پایگاه اطلاع‌رسانی دکتر عباس خسروانی
دکتر عباس خسروانی
خبرگزاری فارس از اراک؛ رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان مرکزی طی مصاحبه‌ای با یکی از خبرگزاری‌ها به دفاع از لایحه بودجه ۱۴۰۰ دولت پرداخت و آن را بودجه‌ای مردمی و عادلانه توصیف کرده و گفته است که بودجه ۱۴۰۰ در شرایط تحریمی که به کاهش شدید درآمدها منجر شده و همچنین شرایط کرونائی که به تشدید تقاضاها منجر شده بسته شده است.در نقد سخنان وی در دفاع از لایحه بودجه نکاتی را یادآور می‌شوم:
۱ ـ این چه منطقی است که در شرایط تحریمی که خود وی در متن مصاحبه به آن اذعان کرده، دولت درآمد حدود ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی از محل فروش نفت در داخل و خارج پیش بینی کرده است؟مگر در شرایط تحریمی فروش نفت به حداقل ممکن نرسیده است؟ قرار است چه معجزه‌ای در سال آتی رخ دهد که فروش نفت ما را به سه برابر می‌رساند؟ یا قرار است چه اتفاقی بیفتد که کل پول فروش نفت را به داخل کشور منتقل کنیم؟ از سوی دیگر مگر قرار نبود که وابستگی بودجه به نفت کاهش پیدا کند؟ و….
۲ ـ در شرایط تحریمی که درآمدهای دولت کاهش یافته و همچنین شرایط کرونائی که هزینه‌های دولت افزایش یافته حاتم بخشی دولت با جیب خالی چه معنائی در سال آخر دارد؟ افتخار کرده‌اید که دولت ۲۵ درصد حقوق کارکنان خود را افزایش داده است.
این چه منطقی است که ما در شرایط تحریم و شرایط کرونائی اینگونه طرف تقاضا را تحریک کنیم؟ افزایش ۲۵ درصد حقوق کارکنان دولت یک بی عدالتی محرز است چرا که سایر اقشار مردم از این رشد ۲۵ درصدی محروم‌اند، ضمن اینکه بار تورمی این رشد ۲۵ درصدی را عموم مردم کشور باید متحمل شوند و نه فقط قشر کارمندان و حقوق بگیران دولت؟
ضمن آنکه اگر دولت توانست ۲۵ درصد حقوق کارکنان خود را افزایش دهد اما 50 درصد از جیب دیگر آنان برداشت نکرد، هنر کرده است که ما این هنر را در دولت نمی‌‌‌بینیم؛ شاید قرار است در سال آخر معجزه‌ای رخ دهد.
۳ ـ گفته‌اند که در بحث مالیات‌ها دولت درآمد مالیاتی را به گونه‌ای در نظر گرفته که فشار کمتری به تولید کنندگان وارد شود، حمایت این دولت از تولید بیشتر به یک جوک شبیه است، ضمن آنکه دولت بار درآمد مالیاتی خود را بر دوش تولید کننده قرار داده و به جای افزایش پایه‌های مالیاتی جدید و جلوگیری از فرارهای مالیاتی و همچنین حذف معافیت‌های مالیاتی، صرفا به گرفتن مالیات از تولید کننده افتخار می‌کند و منت هم می‌گذارد که مالیات کم فشار را بر شما وضع کرده‌ایم.
دولت می‌توانست از شناسائی پایه‌های جدید مالیاتی و رشد آنها مثل مالیات بر عایدی سرمایه تا ۴۰۰ هزار میلیارد تومان درآمد کسب کنیم و از محل معافیت‌های مالیاتی هم چیزی در حدود ۲۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد ایجاد کنیم، با این ۶۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی دیگر دولت مشکل کسری بودجه نداشت و مجبور به رویا بافی در فروش نفت نمی‌شد. اما در لایحه از این منبع درآمدی غفلت شده است.
۴ـ گفته‌اند که ارتقای معیشت مردم در بودجه در دستور کار جدی است اما به اذعان بسیاری از کارشناسان بودجه کشور، این لایحه‌ای که دولت به مجلس داده مردم را فقیر تر از گذشته خواهد کرد و تورمی سنگین را بر مردم تحمیل خواهد کرد که پرداخت یارانه‌های ناچیز به آنان کفاف این تورم‌های تحمیلی را نخواهد داد؛ ای کاش دولت به جای یارانه دادن به مردم به فکر کسری بودجه خود بود که برای جبران آن دست در جیب مردم نمی‌کرد، ای کاش دولت دلارهای ۴۲۰۰ تومانی را مدیریت می‌کرد تا کالاهای اساسی به قیمت مناسب به دست مردم می‌رسید و آنگاه سخن از ارتقا معیشت مردم می‌زد.
۵ ـ گفته‌اند که دولت با پرداخت یارانه به دنبال حمایت از مردم و معیشت آنان است.البته همه می‌دانند که دولت با پرداخت یارانه موافق نبود و اگر نبود ورود جدی مجلس به این موضوع، دولت هم حرکتی نمی‌کرد، اما با پذیرش حسن نیت دولت در پرداخت یارانه باز هم باید گفت که پرداخت یارانه به مردم و برداشت چند برابری آن از جیب دیگر آنان هنر نیست، دولت نگاهی به قیمت کالاهای اساسی بیندازد و بعد به دادن یارانه به مردم افتخار کند.
۶ – سخن از بودجه مردمی کرده‌اید اما بدانید که کشور ما سال‌هاست که از درد مزمن تورم رنج می‌برد و اقتصاد ما را مثل موریانه از درون نابود می‌کند و اجازه رشد و توسعه اقتصادی را به کشور نمی‌دهد. اگر بخواهیم دنبال عامل فاصله‌ی طبقاتی در کشور بگردیم و دلیل افزایش هر ساله آن را بررسی کنیم باید به معضل تورم مراجعه کنیم.
ما در لایحه بودجه‌ای که شما از آن دفاع می‌کنید به وضوح می‌بینیم که کشور در سال آتی با کسری شدید بودجه مواجه خواهد شد، زیرا تراز عملیاتی بودجه به شدت منفی است به طوری که درآمد پایدار بودجه که شامل مالیات‌ها و عوارض و امثالهم می‌شود حدود ۳۱۸ هزار میلیارد تومان است در حالی که هزینه‌های ثابت یا جاری دولت ۶۳۷ هزار میلیارد تومان است و این یعنی ۳۱۹ هزار میلیارد تومان کسری بودجه که قرار است از طریق فروش نفت و و دارائی‌های مالی جبران شود.
۷ – متاسفانه علی رغم همه توصیه‌ها به دولت مبنی بر ارائه بودجه متفاوت از سالهای گذشته و اعمال اصلاحات اساسی در بودجه ۱۴۰۰، دولت یک بودجه‌ای بدتر از سالهای گذشته به مجلس ارائه کرده است که اعتراض بسیاری از کارشناسان را برانگیخته است.
این در حالی است که اخیرا رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با رؤسای سه قوه و دیگر اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی روی چهار موضع حل مشکل کسری بودجه، افزایش سرمایه‌گذاری، جهش تولید، حمایت از قشرهای ضعیف تاکید کردند و فرمودند:باید با همت جدی و تلاش پیگیر مسوولان، تأثیر اجرای راهکارهای عملی در زندگی مردم مشخص شود، این ۴ موضوع ارتباط مستقیمی با بودجه سالانه دارد و باید دید که آیا دولت این موضوعات را در بودجه ۱۴۰۰ لحاظ کرده که من معتقدم لحاظ نشده است.
۸ ـ سخن در خصوص بودجه نابودجه ۱۴۰۰ بسیار است اما استفاده از واژه مردمی و عادلانه که در قاموس ایدئولوژیک این دولت هیچ جایگاهی ندارد بسیار خنده آور است، ایکاش این واژه‌ها را برای دفاع از خود بکار نمی‌بردید و ارزش آنها را در پیشگاه مردم ذلیل نمی‌کردید.
*مدرس دانشگاه
